Tevazu, kişinin kendini başkalarından üstün görmemesi, sahip olduklarıyla kibirlenmemesi ve alçakgönüllü bir yaşam tarzını benimsemesidir. Hem sözlerinde hem davranışlarında sade, ölçülü ve içten olmayı ifade eder. Arapça kökenli bu kelime, Türkçede “alçakgönüllülük” ile eş anlamlıdır.
Bir kişi tevazu sahibiyse, çevresindeki insanlara üstten bakmaz, başarısıyla övünmek yerine sessiz kalmayı tercih eder, hata yapabileceğini kabul eder ve kendi değerini sessizce taşır. Tevazu, güçsüzlük değil, bilgeliktir. Çünkü tevazu, kendi gücünü bilen ama bunu başkasının başına kakmayan insanların davranış biçimidir.
Tevazu, toplumsal ilişkileri güçlendiren, kişisel gelişimi destekleyen ve insanı içsel olarak zenginleştiren bir değerdir. Kendini beğenmişlik, kibir, gösteriş gibi olumsuz tavırların aksine tevazu, insanın hem kendisiyle hem çevresiyle daha sağlıklı bir bağ kurmasını sağlar.
Tevazu sayesinde:
Tevazu sahibi insanlar bulundukları topluluklarda sevgi, saygı ve güven kazanırlar. Onlara danışılır, onlarla çalışmak istenir, yanlarında huzur duyulur.
Tevazu çoğu zaman yanlış anlaşılır. Tevazu sahibi olmak, kendini küçük görmek, değersiz hissetmek ya da sessiz kalmak anlamına gelmez. Gerçek tevazu, kişinin ne olduğunu bilmesi ama bununla övünmemesidir.
Tevazu:
Örneğin bir doktorun “ben her şeyi bilirim” demeden görevini yapması tevazudur. Ancak bildiği şeyi inkâr etmesi ya da sırf alçakgönüllü görünmek için kendini küçültmesi tevazu değil, sahte alçakgönüllülüktür.
Kibir, kişinin kendini başkalarından üstün görmesi, bilgisiyle, parasıyla, statüsüyle övünmesidir. Kibirli insanlar karşılarındakini küçük görür, dinlemez, eleştiriye kapalıdır. Tevazu ise tam tersidir. Kendi değerini bilen ama bunu sergileme ihtiyacı duymayan insanda bulunur.
Kibirli insan:
Tevazu sahibi insan:
Kısacası kibir dışa dönük bir gösteri, tevazu içsel bir denge halidir.
İslam kültüründe tevazu büyük bir erdem olarak kabul edilir. Hz. Muhammed'in (s.a.v.) hayatı tevazunun en güzel örnekleriyle doludur. O, peygamber olmasına rağmen fakirlerle oturmuş, çocuklarla oynamış, hizmetçileriyle aynı sofrada yemek yemiştir.
Kur’an-ı Kerim’de de tevazudan sıkça söz edilir. “Yeryüzünde kibirle yürüme” buyruğu tevazunun temelidir. Aynı şekilde diğer dinlerde de tevazu övülen bir davranıştır. Hristiyanlıkta “diğer yanağını çevir” öğüdü, Budizm’de “egoyu terk et” anlayışı tevazunun önemini gösterir.
Ahlaki bakış açısıyla da tevazu, karakterin sağlamlığını gösterir. Büyüklenmek, üstünlük taslamak, böbürlenmek geçici üstünlüklerken, tevazu zamanla insanı gerçekten büyük yapar.
Tevazu soyut bir kavram gibi görünse de, günlük hayatta çok net gözlemlenebilir. Tevazu sahibi insanlar:
Bir insanın nasıl yürüdüğü, nasıl konuştuğu, nasıl teşekkür ettiği bile tevazunun izlerini taşır. Özellikle güç sahibi olduktan sonra da aynı sadelikle davranmaya devam eden kişiler gerçek tevazuya ulaşmış sayılır.
Tevazu sahibi insanlar dikkat çekmeye çalışmazlar ama varlıkları hemen fark edilir. Çünkü gösterişsizdirler ama derin bir etkileri vardır. Onlarla konuşmak rahattır, dinlerken yargılamazlar, önerirken emir vermezler.
Bu insanların bazı özellikleri:
Tevazu sahibi olmak insanın doğuştan gelen bir özelliği değildir. Zamanla kazanılan, bilinçle geliştirilen bir erdemdir. Zeka, statü, para, eğitim gibi unsurlar tevazuya zarar vermez. Aksine bu değerlere sahip olup da tevazuyu koruyabilen kişi gerçek saygıyı hak eder.
Hayır. Tevazu ve özgüven zıt kavramlar değildir. Aslında biri diğerini tamamlar. Gerçek özgüven sahibi biri, tevazu sahibidir. Çünkü kendini anlatmak, kabul ettirmek ya da öne çıkmak için çaba göstermez. Ne olduğunu bilir ve bu bilgiyi başkasına ispatlama ihtiyacı duymaz.
Özgüvensiz biri bazen kibirli görünmek zorunda hisseder. Kendi içindeki boşluğu örtmek için başkasını küçültür. Oysa tevazu sahibi olan özgüvenlidir, çünkü değerini içsel olarak hisseder.
Tevazu öğrenilebilen bir davranış biçimidir. Bazı küçük alışkanlıklar zamanla kişide tevazu kültürünü oluşturur:
Bu alışkanlıklar zamanla kişiliğin bir parçası olur ve kişi tevazuyu yaşam biçimi haline getirir.
Modern dünyada görünür olmak, dikkat çekmek, öne çıkmak neredeyse başarı göstergesi haline geldi. Sosyal medya kültürü, sürekli kendini övme ve sergileme baskısı yaratıyor. Bu ortamda sessiz kalmak, alçakgönüllü olmak, abartısız yaşamak geri planda kalmak gibi algılanabiliyor.
Ancak gerçek değer, gösterişte değil sadelikte gizlidir. İnsanlar gürültülü başarı öykülerine kısa süreli ilgi gösterir ama tevazu içeren yaşam öykülerine kalıcı saygı duyar. Bu yüzden tevazu artık sadece ahlaki bir tercih değil, aynı zamanda kişisel duruş ifadesidir.
Tevazu, insanın kendine güveniyle çevresine saygısını birleştirdiği en değerli erdemlerden biridir. Büyüklenmeden yaşamak, gücünü sergilemeden insan kalmak, başarıyı sessizce taşımak kolay değil ama değerlidir. Tevazu gösteren insan küçülmez, aksine büyür. Çünkü tevazu; sesini yükseltmeden değerli olmanın sanatıdır.
İlgili diğer içerikler
Amber Nedir, Ne İşe Yarar ve Hangi Bitkiden Elde Edilir?
Amber, tarih boyunca farklı kültürlerde önemli bir değer taşıyan, doğal bir organik madde olan fosilleşmiş reçinelerden biridir. Hem kozmetik dünyasında hem de takı ve parfüm endüstrisinde sıklıkla kullanılır. Bu yazımızda, amberin ne olduğunu, ne işe yaradığını, hangi bitkiden elde edildiğini ve daha birçok konuyu derinlemesine keşfedeceğiz.
Mevlid Kandili Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Kutlanır?
Mevlid Kandili, İslam dininde büyük bir öneme sahip olan, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v.) dünyaya gelişini anmak ve hatırlamak için kutlanan özel bir gecedir. "Mevlid" kelimesi Arapça kökenlidir ve “doğum” anlamına gelir. "Mevlid Kandili" ise bu kutsal doğumun yıl dönümünde idrak edilen gecedir.
Münafık Ne Demek? Belirtileri ve Kur’an’daki Anlamı
Münafık, İslam dininde en tehlikeli karakter tiplerinden biri olarak tanımlanır. Dışarıdan Müslüman gibi görünen ama içten içe İslam'a, Peygamber'e ve Müslümanlara düşmanlık besleyen kişiye münafık denir. Kısaca söylemek gerekirse, inandığını söylediği halde aslında inanmayan, kalbi ile dili farklı olan kişidir.
Takva Ne Demek? İslam’da Takvanın Anlamı, Özellikleri ve Önemi
Takva, en temel anlamıyla Allah’a karşı duyulan derin saygı, bilinç ve sorumluluk duygusudur. İnsan ile Allah arasındaki bağda sürekli farkındalık hâlinde olma halidir. Takva, kişinin inancı doğrultusunda yaşaması, günahlardan uzak durması ve vicdanına göre hareket etmesidir. Kur’an-ı Kerim’de sıkça geçen ve Müslüman ahlakının temel kavramlarından biri olan takva, sadece korkuya dayalı bir çekinme değil; aynı zamanda bilinçli bir tercih, iradi bir duruş ve yüksek bir iç disiplin anlamı taşır.
Tasavvuf Nedir? Anlamı, Kavramı, Tarihi ve Günümüzdeki Yeri
Tasavvuf, İslam dininin içsel ve manevi yönünü merkeze alan, kalbi arındırmayı, nefsin terbiyesini ve Allah’a yakın olmayı amaçlayan bir düşünce ve yaşam biçimidir. Dış görünüşten çok iç derinliğe önem verir. Amacı sadece bilgi değil, bilginin davranışa, duaya, ahlaka ve duruluğa dönüşmesidir.
Tebliğ Ne Demek? Hukuki ve Resmî Anlamıyla Tebliğ
Tebliğ, kelime anlamı olarak bir bilginin, kararın veya belgenin, muhatabına resmî yollarla bildirilmesi sürecini ifade eder. Arapça kökenli olan bu kelime, “ulaştırmak” ya da “bildirmek” anlamına gelir. Günümüzde özellikle hukuk, vergi, idare ve adalet sistemlerinde sıkça kullanılan bir terimdir.
Teheccüd Namazı Nedir? Ne Zaman ve Nasıl Kılınır?
Teheccüd namazı, gece uykusundan kalkarak Allah’a yönelinen ve sadece O’nun rızası için kılınan bir nafile namazdır. İslam’da gece ibadeti, kalbi arındırmanın ve Allah’a yaklaşmanın en etkili yollarından biri kabul edilir. Teheccüd namazı, bu anlamda sadece bir ibadet değil; bir kulluk disiplini, bir iç arınma, bir manevi derinleşme halidir.
Umre Nedir? Nasıl Yapılır? Güncel Umre Fiyatları | Hazırlık
her dönemi yapılabilir. Manevi bir yenilenme fırsatı sunan umre, Kâbe’yi tavaf etmek, Safa ve Merve arasında sa’y yapmak gibi ibadetleri içerir. Kelime anlamı olarak "ziyaret etmek" anlamına gelen umre, Müslümanların Mekke’ye giderek Kâbe'yi tavaf etmeleri ve belirli duaları okumaları ile gerçekleştirilir. Hac ibadetinden farklı olarak belirli bir zaman dilimi ile sınırlı değildir ve yılın her döneminde yapılabilir.
Popüler içerikler
Adalet Nedir? Anlamı, Türleri ve Toplumsal Önemi
Adalet, hem bireysel yaşamın hem toplumsal düzenin merkezinde yer alan en temel kavramlardan biridir. Genel tanımıyla adalet, hakkın ve haklının gözetilmesi, herkese eşit ve layık olanın verilmesidir. Ancak adalet yalnızca hukuk sisteminin bir parçası değildir. Felsefede, dinde, ahlâkta, siyasette ve günlük yaşamda karşılığı olan çok katmanlı bir olgudur. İnsanlık tarihi boyunca adalet üzerine düşünülmüş, tanımı tartışılmış, uygulanma biçimleri değişmiş ama önemi hiçbir zaman azalmamıştır.
Ahilik Nedir? Ahi Evran, İlkeleri ve Tarihsel Önemi
Ahilik nedir, ne zaman ortaya çıktı, Ahi Evran kimdir? Ahiliğin ilkeleri, iş ahlakı sistemi ve günümüze etkileri nelerdir? Detaylarını öğrenin.
Ahilik Teşkilatı Nedir? Kökeni, Yapısı ve Toplumsal Önemi
Ahilik Teşkilatı, Anadolu'da 13. yüzyılda kurulan ve özellikle esnaf ile zanaatkârlar arasında ahlaki, ekonomik ve sosyal düzeni sağlayan özgün bir sivil örgütlenme modelidir. Hem meslekî eğitimi düzenleyen hem de toplumsal değerlerin korunmasını sağlayan Ahilik, kökleri Türk-İslam düşüncesine dayanan, özgün bir dayanışma sistemidir. Sadece ekonomik bir yapı değil; aynı zamanda ahlaki ilkeleri, sosyal yardımlaşmayı ve bireysel terbiyeyi esas alan çok katmanlı bir kurumdur.
Baki Ne Demek? Anlamı, Kökeni ve Kullanım Alanları
“Baki” kelimesi, Türkçede köklü ve çok katmanlı anlamlara sahip bir sözcüktür. Arapça kökenli olan bu kelime, sözlük anlamı itibarıyla “kalıcı olan”, “ebedî”, “sonsuza dek varlığını sürdüren” demektir. Hem gündelik dilde hem edebiyatta hem de dini metinlerde sıkça kullanılan bir ifadedir. Anlam derinliği açısından sadece zamansal süreklilik değil, aynı zamanda değer, anlam ve maneviyatla ilişkilendirilen bir kavramdır.