İntihal, başkasına ait bir fikri, bilgiyi, ifadeyi veya sanat eserini kaynak göstermeden kullanmak anlamına gelir. Akademik, sanatsal ve mesleki ortamlarda ciddi bir etik ihlal olarak kabul edilir. Latince kökenli "plagiare" fiilinden türeyen bu terim, kelime anlamı olarak “başkasının eserini çalmak” anlamına gelir. Türkçede en yaygın karşılığı “aşırma” ya da “eser hırsızlığı” olarak da ifade edilir.
İntihal, yalnızca doğrudan kopyalama anlamına gelmez. Kimi zaman bir fikri, yaklaşımı ya da yapıyı alıntı gibi göstermeksizin kendi fikriymiş gibi sunmak da intihaldir. Bu eylem kasıtlı olabileceği gibi, yeterli akademik farkındalığın olmaması nedeniyle istemeden de gerçekleşebilir. Ancak sonuçları her iki durumda da ciddidir.
Başkasına ait bir metnin birebir kopyalanması ve hiçbir kaynak verilmeden kendi çalışmasına dahil edilmesidir.
Farklı kaynaklardan cümle ya da paragrafların parça parça alınarak birleştirilmesi, bazen kelime değişiklikleriyle yeniden yazılmış gibi gösterilmesidir.
Yazarın daha önce yayınladığı bir çalışmayı yeniden kullanması, yeniymiş gibi sunmasıdır. Akademik çevrelerde bu da etik dışı kabul edilir.
Yazılı ifade edilmese bile, bir başkasının ortaya koyduğu özgün fikri sahiplenmek ve bu fikri kaynak göstermeden kullanmak intihal sayılır.
Kaynak belirtilmiş olsa bile, alıntının biçimsel ya da içeriksel olarak doğru yapılmaması intihale yol açabilir. Örneğin, tırnak işaretleriyle alıntı yapılmadan yalnızca yazar adı verilmesi yeterli sayılmaz.
İntihalin sonuçları, olayın gerçekleştiği bağlama göre değişiklik gösterir. Ancak ortak olan şey, intihalin güven kaybı yaratması ve akademik ya da mesleki itibarın zedelenmesidir.
Üniversitelerde öğrenciye not cezası, kınama, uzaklaştırma ya da okuldan atılma gibi disiplin yaptırımları uygulanabilir.
Akademisyenler için yayımlanan eserlerin geri çekilmesi, unvan iptali ya da akademik görevden alınma gibi sonuçlar doğurabilir.
Gazetecilikte ya da edebiyatta itibar kaybı ve mesleki dışlanma yaşanabilir.
Proje başvurularında ya da fon alım süreçlerinde başvuruların geçersiz sayılmasına yol açabilir.
Günümüzde intihalin tespiti için gelişmiş yazılımlar kullanılmaktadır. Akademik kurumlar, öğrencilerin ya da akademisyenlerin çalışmalarını benzerlik oranları açısından inceleyen şu araçlara başvurur:
Turnitin
iThenticate
Grammarly (Plagiarism Checker)
Plagscan
Bu yazılımlar, büyük veri tabanlarını tarayarak alıntı yapılan bölümlerin özgünlük durumunu ve benzerlik oranını tespit eder. Ayrıca intihalin türüne göre değerlendirme yapılır.
İntihali önlemek için öncelikle doğru akademik alışkanlıklar kazanmak gerekir. Bunun için:
Kaynak belirtmek: Alıntı yapılan her metin, düşünce ya da ifade için uygun kaynak belirtilmelidir.
Doğru alıntı biçimleri kullanmak: APA, MLA, Chicago gibi akademik alıntı sistemleri doğru şekilde uygulanmalıdır.
Özgün cümleler kurmak: Alınan bilgileri kendi yorumunuzla yeniden ifade etmek, sadece kelime değişikliği değil, anlamın içselleştirilerek aktarılmasıdır.
Parafraz yaparken dikkatli olmak: Başkasının metnini özetlerken ya da yeniden yazarken, orijinal kaynağı belirtmeyi unutmamak gerekir.
Zaman yönetimi: Aceleyle yazılan metinlerde kaynak atlama ya da yanlışlıkla intihal yapma olasılığı artar.
Taslakları kontrol etmek: Son teslimden önce benzerlik raporu alarak metni gözden geçirmek, istenmeden yapılan ihlallerin önüne geçer.
Türkiye'deki üniversiteler, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) çerçevesinde intihale karşı çeşitli yönetmelikler geliştirmiştir. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği ve Öğretim Elemanları Etik İlkeleri bu kapsamda başvurulan temel belgeler arasındadır. Birçok üniversite, lisans ve lisansüstü tezlerin tesliminde intihal raporu sunmayı zorunlu hale getirmiştir.
İnternetten alınan bilgilerin genel kültür sayılarak kaynak gösterilmemesi
Kendi yazdığı metni tekrar kullanmanın intihal sayılmadığını düşünmek
Tümce yapısı değiştirilse bile kaynağı belirtmeden parafraz yapmanın sorun yaratmayacağını sanmak
Kaynakçada yer verilmişse metin içinde ayrıca atıf yapılmasına gerek olmadığı inancı
Bu tür hatalar çoğu zaman bilgi eksikliğinden kaynaklanır, ancak sorumluluk açısından fark gözetilmez.
İntihal, sadece kopyalama değil; başkasına ait olanı sahiplenme eylemidir. Akademik dürüstlük ve etik değerler açısından ciddi bir sorundur. Öğrenciler, akademisyenler ve yazarlar için güven ve saygınlığın temelinde özgünlük yatar. İntihalden kaçınmak sadece kurallara uymak değil, aynı zamanda bilime, emeğe ve fikre duyulan saygının göstergesidir.
İlgili diğer içerikler
“Bride” kelimesi, İngilizce’de en yaygın biçimde “gelin” anlamında kullanılır. Bir düğün ya da evlilik töreninde evlenecek olan kadını tanımlar. Ancak bu kelime yalnızca düğün günüyle sınırlı bir kavram değildir. Moda, kültür, sinema, sosyal medya ve dil yapısı içinde bride kelimesi çok yönlü bir anlam ağına sahiptir.
CEO, İngilizce “Chief Executive Officer” ifadesinin kısaltmasıdır. Türkçeye çevrildiğinde “Genel Müdür”, “İcra Kurulu Başkanı” ya da bazı şirketlerde doğrudan “Yönetim Kurulu Başkanı” anlamında kullanılır. Bir şirketin en üst düzey yöneticisidir. Kurumsal yapı içinde kararların son noktasında yer alır. Şirketin stratejik yönünü belirler, uzun vadeli hedeflere ulaşmasını sağlar ve tüm operasyonları genel olarak denetler.
Günlük konuşma dilinde sıkça karşımıza çıkan "ex" kelimesi, İngilizce kökenli olup genellikle bir ilişki sona erdiğinde eski sevgili, eski eş veya daha genel bir ifadeyle bir zamanlar hayatımızda olan ama artık olmayan kişi anlamında kullanılır. "Ex" kelimesi yalnızca romantik ilişkilerle sınırlı değildir. Eski patron, eski dost, eski ortak gibi birçok farklı bağlamda da kullanılabilir. Ancak popüler kültürde ve sosyal medya dilinde "ex" denildiğinde akla ilk olarak bitmiş romantik ilişkiler gelir.
“Gloss” kelimesi, İngilizcede parlaklık, cilalı yüzey veya yansıma anlamına gelir. Bu kelime, genel olarak parlak bir yüzeyi veya parlatıcı bir ürünü tanımlar. Ancak kozmetik dünyasında gloss denildiğinde akla ilk gelen şey, kuşkusuz lip gloss, yani dudak parlatıcısıdır. Dudaklara ıslak ve parlak bir görünüm kazandıran, genellikle renksiz ya da hafif renkli yapısıyla bilinen lip gloss, makyaj dünyasında yıllardır popülerliğini koruyan ürünlerin başında gelir. Günümüzde ise sadece parlaklık değil, nemlendirme, hacim verme, renklendirme ve bakım sağlama gibi birçok işlevi aynı anda sunan gelişmiş formüllerle karşımıza çıkar.
İletişim, insan yaşamının en temel parçalarından biridir. En basit haliyle iletişim, duygu, düşünce, bilgi ya da tutumların bir kişi ya da grup tarafından başka bir kişi ya da gruba aktarılması sürecidir. Bu aktarım sırasında sözlü ifadeler, beden dili, yazılı araçlar, görseller ve teknolojik kanallar kullanılabilir. İletişim, sadece bilgi vermek değil, aynı zamanda anlam üretmek, anlamak ve anlamlandırmak sürecidir. Yani bir kişinin bir şey söylemesi değil, diğer kişinin de o söyleneni doğru şekilde algılaması gerekir. Bu nedenle iletişim, iki yönlü ve dinamik bir süreçtir.
Meni, erkek üreme sisteminin önemli bir parçası olan ve boşalma sırasında dışarı atılan, içerisinde sperm hücreleri ile birlikte çeşitli enzim, protein ve besin maddeleri barındıran beyazımsı sıvıdır. Tıbbi literatürde “semen” olarak adlandırılır. Bu sıvı, erkeklerin cinsel ilişki sırasında sperm hücrelerini kadın üreme sistemine aktarmasını sağlar. Yalnızca üreme ile sınırlı bir rolü yoktur. Aynı zamanda erkek sağlığının bir göstergesi olarak da değerlendirilir. Meni sıvısının rengi, kıvamı, hacmi ve bileşimi; hormon düzeylerinden, yaşam tarzına kadar pek çok faktörden etkilenebilir.
Mentor, bilgi, deneyim ve rehberliğiyle bir başkasına yol gösteren, destek veren ve gelişimine katkı sağlayan kişidir. Genellikle tecrübeli bir birey, daha az deneyime sahip olan bir kişiye belirli bir konuda rehberlik eder. Bu ilişki tek taraflı bir bilgi aktarımından çok daha fazlasıdır. Mentor, sadece bilgi vermez; aynı zamanda vizyon kazandırır, özgüveni artırır ve potansiyelin ortaya çıkmasına yardımcı olur.
Mezi, erkek cinsel organından cinsel uyarılma sırasında gelen, saydam, kaygan ve renksiz sıvıya verilen isimdir. Halk arasında “ön sıvı” ya da “şeffaf sıvı” olarak da bilinir. Tıbbi adı “pre-ejakülat” olan bu sıvı, meniyle karıştırılmamalıdır çünkü farklı bir yapıya ve işlevlere sahiptir. Mezi genellikle cinsel birleşme öncesi ortaya çıkar ve vücut tarafından doğal olarak salgılanır. Erkeklerde cinsel uyarılmanın ilk aşamalarında görülen mezi, hem fizyolojik hem de dini anlamda doğru anlaşılması gereken bir konudur. Hem sağlık açısından hem de dini temizlik kuralları bakımından meniyle karıştırılması bazı yanlış uygulamalara yol açabilir. Bu nedenle mezi nedir, ne işe yarar, meniyle farkı nedir gibi sorulara net yanıtlar verilmesi gerekir.
Popüler içerikler
153, Türkiye'de belediye hizmetlerine yönelik olarak kurulan bir çağrı merkezi numarasıdır. Genellikle vatandaşların şikâyet, talep, öneri veya bilgi alma amaçlı olarak aradığı bu numara, "ALO 153 Beyaz Masa" ya da “ALO 153 Çağrı Merkezi” adıyla bilinir. Bu hat, doğrudan belediyelere bağlıdır ve belediye sınırları içindeki hizmetlerle ilgili iletişim kurulmasını sağlar. 7 gün 24 saat hizmet verir. Hem sabit hatlardan hem de cep telefonlarından arandığında ücretlendirme yapılmaz.
28 Şubat Olayı, Türkiye siyasi tarihine “postmodern darbe” olarak geçen, 1997 yılında gerçekleşen ve doğrudan askerî müdahale olmaksızın sivil siyaseti yönlendiren bir süreçtir. Bu olay, özellikle dönemin Refah-Yol Hükûmeti’ne karşı Türk Silahlı Kuvvetleri’nin başını çektiği bir dizi karar, baskı ve yönlendirme ile şekillenmiştir. 28 Şubat 1997 tarihinde toplanan Milli Güvenlik Kurulu (MGK), bir dönüm noktası olarak kabul edilir. Ancak 28 Şubat sadece bir gün değil; yıllar süren bir baskı ve dönüşüm sürecinin adıdır.
Adabı muaşeret nedir sorusu, yalnızca görgü kuralları çerçevesinde ele alınabilecek basit bir merak değil; aynı zamanda bir toplumun kültürel, ahlaki ve hatta inanç temelli değerlerinin davranışa yansımasıdır. Adab-ı muaşeret; bireyin sosyal yaşamda diğer insanlarla olan ilişkilerinde uyması gereken saygı, nezaket ve ölçülülük ilkelerini kapsayan bir kurallar bütünüdür. Hem bireysel hem de toplumsal huzurun teminatı olan bu kavram, sadece “nasıl davranmalıyım?” sorusunun değil, “karşımdakine ne kadar değer veriyorum?” sorusunun da cevabıdır.
Afrodizyak, cinsel isteği artırdığına inanılan yiyecek, içecek, bitki ya da maddelere verilen genel isimdir. Tarih boyunca hem kadınlarda hem erkeklerde cinsel arzuyu, performansı ya da uyarılmayı artırmak için çeşitli doğal ve kimyasal maddeler afrodizyak olarak kullanılmıştır. Bu terim adını, Yunan mitolojisindeki aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit’ten alır. Günümüzde hem halk arasında hem de bilimsel çevrelerde afrodizyak etkili maddeler tartışmalı olsa da bazı ürünlerin libido üzerinde dolaylı etkileri olduğu kabul edilmektedir.