Hukuk sistemimizde önemli bir yere sahip olan tekerrür, ceza adaletinin caydırıcılık ve toplumsal düzeni koruma ilkeleri doğrultusunda düzenlenmiş bir müessesedir.
Peki tekerrür nedir?
Tekerrür, daha önce işlediği suçtan mahkum olan bir kişinin, hükmün kesinleşmesinden sonra yeni bir suç işlemesi hâlinde, hakkında daha ağır infaz hükümlerinin uygulanmasını ifade eder.
Bu düzenleme, suç işleme alışkanlığı edinen kişilere karşı toplumun korunmasını amaçlar ve ceza adalet sisteminde özel bir yer tutar.
Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre tekerrür kelimesi;
"Yineleme, tekrar etme" anlamlarına gelir.
Hukuk alanında ise bu kavram, bir bireyin daha önce mahkum olduğu bir fiili benzer şekilde tekrar işlemesi ve bunun hukuki sonuç doğurması anlamında kullanılır.
Hukukta tekerrür, kişisel kusur ve sorumluluğu esas alan ceza sisteminde, mükerrer suçlulara yönelik özel bir düzenleme olarak yer alır.
Hukuki anlamıyla tekerrür:
Failin geçmişteki sabıkası nedeniyle,
Yeniden suç işlemesi durumunda,
Toplumun korunması amacıyla ceza infazı üzerinde etkili olacak özel hükümler uygulanmasıdır.
Yani yeni işlenen suç, cezanın sadece miktarını değil, infaz şeklini de doğrudan etkiler.
Türk Ceza Kanunu (TCK) madde 58, suçta tekerrürü kapsamlı şekilde düzenler.
Özetle TCK 58’e göre:
Sanık hakkında daha önce verilmiş bir mahkumiyet kararı kesinleşmiş olmalıdır.
Yeni işlenen suç, kesinleşmiş mahkumiyetten sonra işlenmelidir.
İkinci suç için verilen cezanın infazı sırasında mükerrirlere özgü infaz rejimi uygulanır.
Önemli Not:
Suçun tekrarlanması halinde, ceza doğrudan artırılmaz; fakat koşullu salıverilme ve açık cezaevi gibi infaz aşamalarında ciddi sınırlamalar getirilir.
Tekerrür ceza hesaplaması doğrudan cezanın artırılması değil, infaz şeklinin değiştirilmesi anlamına gelir.
Şu adımlar izlenir:
İlk mahkumiyet kesinleşmiş mi?
İkinci suç, ilk mahkumiyetten sonra mı işlenmiş?
İkinci suçtan da mahkumiyet kararı alınmış mı?
Bu şartlar gerçekleşmişse:
Sanık normal şartlarda %50'sini tamamlayınca açık cezaevine geçebiliyorken, mükerrirler için bu süre uzatılır.
Koşullu salıverilme için daha ağır şartlar aranır.
Özetle, tekerrür ceza miktarını değil, infaz koşullarını ağırlaştırır.
Mükerrirlere özgü infaz rejimi şu şekilde işler:
Açık cezaevi hakkı geciktirilir veya tamamen kaldırılabilir.
Denetimli serbestlik süresi mükerrerler için daha geç başlar.
Koşullu salıverilme oranı artırılır; örneğin normalde cezanın 2/3’ü tamamlandığında salıverilen sanık, mükerrer ise cezanın 3/4'ünü tamamlamak zorunda kalabilir.
Amaç, suç alışkanlığını önlemek ve toplum güvenliğini artırmaktır.
Suçta tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için:
Önceki mahkumiyetin kesinleşmiş olması,
Yeni suçun, ilk suçun kesinleşmesinden sonra işlenmesi,
İkinci suçun da mahkumiyetle sonuçlanması gerekir.
Bu şartlardan biri eksikse, tekerrür hükümleri uygulanamaz.
2. kez mükerrir, tekerrür hükümleri uygulandıktan sonra kişinin bir kez daha suç işlemesi hâlinde kullanılan bir terimdir.
Bu durumda:
Mükerrerin cezai sorumluluğu daha da ağırlaşır.
Ceza infazı neredeyse tamamen kapalı cezaevinde geçer.
Açık cezaevi ve denetimli serbestlik gibi imkânlardan daha sınırlı yararlanılır.
İkinci kez tekerrür için aranan şartlar şunlardır:
İlk tekerrür infaz süreci tamamlanmış olmalı,
İkinci suç, ilk infazdan sonra işlenmiş olmalı,
Mahkumiyet kesinleşmiş olmalı.
Bu noktada suçlunun suça eğilimli kişilik yapısına dikkat edilir.
"4/4 mükerrer" ifadesi, kişinin dört kez suç işleyip her seferinde tekerrür hükümlerine tabi tutulmasını ifade eder.
Bu tür vakalarda:
Ceza infazı son derece ağırlaştırılır.
Toplum güvenliği ön planda tutulur.
Açık cezaevi ve denetimli serbestlik neredeyse tamamen kaldırılır.
Bazı durumlarda tekerrür hükümleri uygulanmaz:
İlk mahkumiyet yalnızca adli para cezası içeriyorsa,
İlk suç çocuk yaşta işlenmişse,
Aradan geçen süre nedeniyle tekerrür süresi dolmuşsa (genelde 5 yıl).
Bu durumlar, bireysel adaletin ve hak ölçülülüğünün korunması için önemlidir.
Tekerrür hükümleri, birinci cezanın infazından itibaren:
Genel suçlarda 5 yıl,
Ağır cezalı suçlarda 8 yıl
süreyle geçerlidir.
Bu süreler geçtikten sonra yeni bir suç işlense dahi tekerrür uygulanmaz.
Özetle:
Tekerrür, aynı suçun veya benzer suçların tekrarıdır.
Mükerrer, bu duruma düşmüş kişidir.
Yani biri kavram, diğeri kişiyi tanımlar.
Örneğin:
Bir kişi 2012 yılında "nitelikli dolandırıcılık" suçundan mahkum olmuş ve 2015’te tahliye olmuştur.
2018’de tekrar dolandırıcılık yaptığı tespit edilirse:
Önceki mahkumiyeti kesinleşmiş olduğu için,
Yeni suçun önceki mahkumiyetten sonra işlendiği için,
Ve yeni suçta da mahkumiyet kararı verildiği için
tekerrür hükümleri uygulanacaktır.
Bu kişiye normal dolandırıcılık cezası verilecek ama infaz süreci çok daha ağır işleyecektir.
Tekerrür, sadece bireyi değil, toplumun genel güvenliğini korumayı amaçlayan bir hukuki kurumdur.
Bir yandan caydırıcılığı artırırken, diğer yandan suçluların topluma yeniden kazandırılması ihtimalini de göz önünde bulundurur.
Adalet sisteminin dengesi, tekerrür hükümlerinin titizlikle ve ölçülü şekilde uygulanmasına bağlıdır.
Popüler içerikler
Aleyhine Ne Demektir? Anlamı, Kullanımı ve Örnekleri
“Aleyhine” kelimesi, Türkçede genellikle bir kişinin, kurumun veya görüşün zararına, karşısına veya çıkarlarına ters olacak şekilde gelişen durumları ifade etmek için kullanılır. Bu kelime bir zıtlık, karşıtlık ya da olumsuz sonuç bildirir. Anlam bakımından "aleyhinde" kelimesiyle eşanlamlıdır ve özellikle hukuki, toplumsal ve gündelik dilde yaygın bir şekilde yer bulur.
Apostil Nedir? Belge Onayının Uluslararası Geçerliliği Nedir
Apostil, bir belgenin yurt dışında da geçerli olabilmesi için yapılan resmi onay işlemidir. Bu işlem, 5 Ekim 1961 tarihinde Lahey Konferansı tarafından hazırlanan "Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi" (kısaca Lahey Apostil Konvansiyonu) çerçevesinde yürütülmektedir. Apostil, ilgili ülkenin yetkili kurumu tarafından verilen ve belgenin gerçekliğini, imzanın doğruluğunu ve mührün geçerliliğini onaylayan bir tasdik şerhidir. Bu sayede belge, başka bir ülkenin resmî makamları tarafından da geçerli kabul edilir.
Bürokrasi Nedir? Tanımı, Örnekleri, Sorunları ve Geleceği
Bürokrasi, kelime anlamı olarak "büro" (ofis) ve "krasi" (yönetim) sözcüklerinin birleşiminden oluşur ve en genel anlamıyla bir devletin veya büyük bir organizasyonun idari yapısını ifade eder. Bu yapı, işlerin belirli kurallar, hiyerarşik düzenlemeler ve yazılı belgeler aracılığıyla yürütülmesini sağlar. Bürokrasi, kamu kurumları başta olmak üzere, büyük ölçekli özel şirketlerden üniversitelere kadar geniş bir alanda karşımıza çıkar. Amaç; düzen, verimlilik, eşitlik ve hesap verebilirlik sağlamak olsa da, aşırıya kaçtığında hantallık, kırtasiyecilik ve halkla arasına mesafe koyma gibi sorunlara da yol açabilir.
Deport Nedir? (Sınır Dışı Edilme) Nasıl Kaldırılır?
çıkarılması anlamında kullanılır. Bu terim, uluslararası hukuk ve göçmenlik işlemleri bağlamında sıklıkla karşılaşılan bir kavramdır. Deportasyon, bir devletin, yasalarına aykırı hareket eden bir yabancıya karşı uyguladığı bir işlem olup, bazen ciddi suçlarla bağlantılıdır, bazen de geçici bir hata ya da düzenlemelere uymamaktan kaynaklanabilir.
Hukuk ve Ceza Mahkemelerinde Gerekçeli Karar Nedir?
Hukuk ve ceza mahkemelerinde verilen kararlar yalnızca sonucu açıklamakla kalmaz, aynı zamanda bu kararların arkasındaki mantıklı gerekçeleri de içerir. Bu nedenle gerekçeli kararlar, mahkeme sürecinin önemli bir parçasıdır. Gerekçeli karar, bir yargıcın verdiği kararın nedenlerini, hangi delillerin nasıl değerlendirildiğini ve hangi hukuki esaslara dayanarak hükme varıldığını belirten bir belgedir. Yargıçların verdikleri kararların gerekçesinin yazılı olarak açıklanması, hukuki şeffaflık sağlar ve mahkemeye olan güveni artırır.
İbraz Ne Demektir? Anlamı, Hukuki ve Ticari Kullanımları
İbraz kelimesi, Türkçede özellikle hukuk, ticaret ve resmi işlemlerle ilgili alanlarda sıkça karşılaşılan terimlerden biridir. Kelime kökeni Arapça “ibrâz” fiiline dayanır ve temel anlamı “göstermek, ortaya koymak, sunmak” şeklindedir. Ancak ibraz kelimesi, bağlama göre daha teknik bir anlam kazanır. Bir belgeyi, evrakı ya da delili resmi makam, kurum veya kişilere sunma eylemi olarak tanımlanır. Özellikle hukuki süreçlerde, banka işlemlerinde, resmi yazışmalarda ve noter işlemlerinde ibraz kavramı çok önemli bir yere sahiptir.
İntifa Hakkı Nedir? Kullanım, Kapsam, Süre ve Hukuki Boyutu
İntifa hakkı, bir malın mülkiyetine sahip olmadan o maldan tam olarak yararlanma yetkisini ifade eden, Türk Medeni Kanunu’nda tanımlanmış sınırlı ayni haklardan biridir. Sahip olunan intifa hakkı sayesinde kişi, taşınmaz ya da taşınır bir maldan gelir elde etme, onu kullanma ve ondan faydalanma hakkına sahip olur. Ancak bu hak, malın asıl sahibi üzerinde tasarruf yetkisi tanımaz. Bu nedenle intifa hakkı, mülkiyet hakkı gibi geniş bir yetki alanına sahip değildir ama maldan ekonomik ve fiili olarak faydalanmak için yeterlidir. Bu yazıda, intifa hakkının hukuki altyapısı, türleri, süresi, uygulama alanları, diğer ayni haklarla farkı ve toplumda yanlış bilinen yönleri detaylı ve çok katmanlı biçimde ele alınacaktır.
İntikal Ne Demektir? Miras, Tapu ve Vergisel Süreçleri Nedir
İntikal, kelime anlamı olarak bir şeyin bir yerden başka bir yere geçmesi ya da aktarılması anlamına gelir. Hukuki bağlamda ise daha çok miras yoluyla malvarlığının bir kişiden başka bir kişiye geçmesi sürecini ifade eder. Özellikle veraset ve intikal vergisi, tapu işlemleri, miras paylaşımı gibi konularla iç içe olan bu terim, hem gündelik hayatta hem de hukuk sisteminde sıkça karşımıza çıkar. İntikal, bazen doğal yollarla gerçekleşirken (örneğin bir kişinin vefatı sonrası mirasçılarına malvarlığı geçmesi), bazen de hukuki işlemler neticesinde (bağış, satış gibi) gerçekleşebilir. Bu yazıda, intikal kavramının anlamı, hukuki temelleri, miras hukuku içindeki yeri, farklı intikal türleri, vergisel boyutu ve toplumdaki yanlış algılar gibi çok katmanlı yönleri detaylı olarak ele alınacaktır.
İpotek Nedir, Nelere Dikkat Edilmelidir?
İpotek, bir borcun güvence altına alınması için taşınmaz malların teminat gösterilmesi işlemidir. Genellikle bankalar tarafından kredi verirken kullanılır. Örneğin, bir kişi ev kredisi aldığında, kredi borcu tamamen ödenene kadar banka, evi ipotekli olarak kaydeder. Bu, bankanın alacağını garanti altına almasını sağlar. Eğer borç zamanında ödenmezse banka, evi satarak alacağını tahsil edebilir.
İstanbul Sözleşmesi Nedir? Kadına Şiddetle Mücadele
İstanbul Sözleşmesi, resmi adıyla "Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi", 11 Mayıs 2011 tarihinde İstanbul’da imzaya açılmış uluslararası bir insan hakları sözleşmesidir. Sözleşme, kadınlara yönelik her türlü şiddeti önlemeyi, mağdurları korumayı ve failleri cezalandırmayı amaçlar. Aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve aile içi şiddetin tüm biçimlerinin engellenmesi konusunda devletlere hukuki ve kurumsal yükümlülükler getirir.
İstinaf Nedir? Hangi Kararlar İstinafa Gider, Süreç Nasıl?
İstinaf, bir mahkeme kararının yeniden incelenmesini talep etme hakkıdır. Daha açık bir ifadeyle, bir mahkemenin verdiği kararın hem hukuka hem de usule uygun olup olmadığını üst derecedeki başka bir mahkemeye taşıma işlemidir. İstinaf yoluna başvurmak, verilen kararın kesinleşmesini engelleyerek bir üst yargı organında tekrar değerlendirilmesini sağlar. Bu, hem taraflara daha adil bir yargılama şansı tanır hem de yargılamadaki hataların düzeltilmesine imkân verir.