Ekartman nedir? Nasıl Ölçülür? Gözlük Seçiminde Kritik Ölçü
Gözlük alışverişi yaparken karşımıza çıkan teknik terimlerden biri de "ekartman"dır. Peki ekartman nedir? Kısaca tanımlamak gerekirse; ekartman, gözlüğün camlarının ya da çerçevenin genişliği gibi, gözlükle yüz arasındaki oranı belirleyen ölçü birimidir. Gözlüğün yüzünüzle tam uyumlu olup olmadığını belirleyen en temel teknik verilerden biridir.
Hem optik gözlüklerde hem de güneş gözlüklerinde üreticiler tarafından belirtilen bu ölçü, çerçevenin yüzünüze ne kadar oturduğunu, burnunuzu nasıl desteklediğini ve genel olarak konfor seviyesini etkiler. Yanlış ekartman seçimi, estetik görünümü bozabileceği gibi uzun vadede baş ve burun ağrılarına da neden olabilir.
Ekartman Nasıl Ölçülür?
Ekartman ölçümü, gözlük çerçevesinin bazı sabit parçalarına göre belirlenir. Gözlük üzerinde genellikle üç sayı yer alır: cam genişliği (ekartman), burun köprüsü genişliği ve sap uzunluğu. Bu değerler milimetre cinsindendir ve genellikle çerçevenin sap kısmının iç tarafına yazılır.
Örneğin: 52-18-140
52 mm: Cam (lens) genişliği – ekartman ölçüsüdür.
18 mm: Burun köprüsü genişliği
140 mm: Sap (kulaklık) uzunluğu
Bu üçlüden ilk sayı, yani camın yatay genişliği, doğrudan ekartmanı ifade eder.
Yüz Ekartmanı Nasıl Ölçülür?
Yüz ekartmanı, kişinin yüz yapısına göre doğru çerçeve genişliğinin belirlenmesidir. Bunun için evde kolaylıkla yapabileceğiniz basit bir yöntem vardır:
Yüzünüzün iki şakak noktası arasındaki mesafeyi bir cetvelle ölçün.
Bu ölçü milimetreye çevrilerek yaklaşık çerçeve genişliğini verir.
Buna burun köprüsü ve çerçeve kenar kalınlığı da eklenerek uygun ekartman tahmini yapılır.
Profesyonel bir optisyen, yüz şeklinizi ve gözleriniz arasındaki mesafeyi değerlendirerek en ideal ekartmanı size önerir.
Gözlük Alırken Ekartmanda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yanlış ekartman ölçüsüyle alınan bir gözlük, kısa vadede rahatsızlık, uzun vadede ise görme bozukluklarına yol açabilir. Bu yüzden aşağıdaki noktalara dikkat etmek gerekir:
Gözlük yüzünüzün genişliğiyle orantılı olmalıdır.
Sap uçları kulak hizasında düzgün oturmalı, baskı yapmamalıdır.
Burnunuza binen yük eşit dağılmalı, kayma olmamalıdır.
Lens merkezi göz bebeği hizasında yer almalıdır.
Kullanıcı konforunu en üst düzeyde tutmak için, sadece tasarıma değil ekartmana da mutlaka dikkat edilmelidir.
Güneş Gözlüğünde Ekartman Kaç Olmalı?
Güneş gözlüklerinde de ekartman, görünüm ve koruma işlevi açısından kritik bir rol oynar. Çok büyük çerçeveler modaya uygun olabilir ancak burna fazla baskı yapabilir. Çok küçük çerçeveler ise yetersiz güneş koruması sağlar.
Genel kılavuz:
Kadınlar için ideal ekartman: 50-54 mm
Erkekler için ideal ekartman: 52-58 mm
Çocuklar için: 42-48 mm
Tabii ki bu değerler, yüz yapısına ve tercih edilen tasarıma göre değişkenlik gösterebilir.
Ekartman Ölçüsü Neden Önemlidir?
Ekartman, gözlüğün hem fiziksel konforu hem de optik doğruluğu açısından önemlidir. Gözlük camlarının merkez noktası ile göz bebeği hizası arasındaki mesafenin uyumsuzluğu, görüş bozukluklarına, baş ağrısına ve uzun süreli kullanımda göz yorgunluğuna neden olabilir.
Ayrıca, ekartmanı doğru seçilmiş bir gözlük:
Gözlüğün düşmesini veya sıkmasını engeller.
Daha dengeli ve estetik bir görünüm sağlar.
Kullanıcıya özel bir deneyim sunar.
Gözlük Ekartmanı Nerede Yazar?
Çoğu gözlük çerçevesinde ekartman bilgisi çerçevenin iç kısmında, genellikle sap (kulaklık) iç yüzeyinde yer alır. Bu bilgi üç rakamdan oluşur ve aralarında semboller veya boşluklar olabilir.
Örneğin: 54 18 140 veya 54-18-140 gibi.
Bazı premium modellerde bu bilgi camın alt kenarına da lazerle işlenmiş olabilir. Ancak her gözlükte bu bilgi bulunmayabilir; bu durumda optikçinizden bilgi almak en sağlıklı yöntemdir.
Farklı Yüz Şekilleri İçin Ekartman Rehberi
Her yüz şekli için uygun ekartman ölçüsü değişkenlik gösterebilir. Oval yüzlü kişiler genellikle daha fazla modelle uyum yakalayabilirken, kare ya da üçgen yüz tiplerinde daha dikkatli seçim gerekir.
Oval yüz: 50-54 mm ekartman çoğu modelle uyumludur.
Yuvarlak yüz: Köşeli çerçeveler ve daha dar ekartmanlar önerilir.
Kare yüz: Yuvarlak çerçeveler ve orta genişlikte ekartman tercih edilmelidir.
Kalp yüz: Alt kısmı daha geniş olan çerçevelerle denge sağlanmalıdır.
Gerçek Hayattan Bir Senaryo
Ayşe Hanım, geniş elmacık kemiklerine sahip ve genellikle burun köprüsü dar olan bir yüz yapısına sahiptir. Online bir alışveriş sitesinden 58 mm ekartmanlı bir güneş gözlüğü satın alır. İlk taktığında gözlük büyük ve şık görünse de, birkaç saat sonra burnunda kızarıklık ve kulak hizasında baskı yapmaya başlar. Optikçisine danıştığında, yüzüne uygun ideal ekartmanın 52 mm olduğunu öğrenir. Doğru ekartmanla yeniden aldığı gözlükte konfor sorunları tamamen ortadan kalkar.
Sık Sorulan Sorular
Ekartman gözlük camı mı çerçeve mi?
Ekartman, doğrudan camın yatay genişliğini ifade eder ancak genel olarak çerçeve genişliği ile ilişkilidir. Yani çerçeveye gömülü camın boyutunu belirtir.
Gözlük ekartmanı küçük olursa ne olur?
Çerçeve yüzünüze küçük gelirse gözlük yanaklarınıza yaslanabilir, sapları sıkabilir ve görüş merkezi göz bebeğinizle hizalanmayabilir.
Ekartman ölçüsü olmadan gözlük alınır mı?
Özellikle online alışverişte ekartman ölçüsünü bilmek kritik öneme sahiptir. Denemeden alınan gözlüklerde bu bilgi büyük fark yaratır.
Gözlükte ekartman bilgisi silinmişse ne yapmalıyım?
Eski bir gözlükte ölçü silinmişse, bir optikçiye götürerek hem eski ölçünüzü hem de ideal yeni ölçünüzü öğrenebilirsiniz.
Yüz tipi ekartmanı etkiler mi?
Kesinlikle. Yüz tipi, hem çerçeve formunu hem de ideal ekartman aralığını belirler. Bu nedenle her kullanıcıya aynı ekartman uymaz.
Konforun Anahtarı: Doğru Ekartman Seçimi
Gözlük alışverişi sadece model ve renk seçimiyle sınırlı değildir. Kişisel konfor, görsel doğruluk ve estetik görünümün buluştuğu yer, doğru ekartman seçimidir. Gözlüğün yüzünüzle ahenk içinde olması, yalnızca şıklık değil, aynı zamanda sağlık açısından da vazgeçilmezdir. Bir gözlüğün iyi görünmesi kadar iyi oturması da önemlidir. Bu yüzden her zaman bir uzmana danışarak ekartman ölçüsünü kontrol etmek, uzun vadede hem konfor hem de görme kalitesi açısından kazanç sağlar.