İMM Nedir? İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası Gerekli?

İhtiyari Mali Mesuliyetin Temel Anlamı

İhtiyari kelimesi, “tercihe bağlı, mecburi olmayan” anlamına gelirken; mali mesuliyet, bir kişinin yaptığı bir eylem neticesinde başka bir kişiye verdiği maddi zarardan hukuken sorumlu tutulması anlamına gelir. Bu iki kavram birleştiğinde ortaya çıkan İhtiyari Mali Mesuliyet, kişilerin yasal zorunluluk dışında ek bir güvence talep etmeleriyle ilgilidir. Zorunlu trafik sigortası devlet tarafından belirlenen limitlere kadar karşı tarafın zararını tazmin eder. Ancak bu limitlerin aşılması hâlinde, kalan kısımların ödenmesinde sigortalı sorumlu olur. İşte bu aşamada devreye İMM girer ve sigortalıyı yüksek meblağlı ödemelerden korur.

İMM Teminatı Neyi Kapsar?

İMM, kapsam açısından oldukça geniştir. Bir kaza sonucunda sadece maddi zararlar değil, can kaybı, bedensel yaralanmalar, iş göremezlik durumları gibi daha karmaşık ve yüksek maliyetli tazminat talepleri doğabilir. Zorunlu trafik sigortası bu durumlarda sınırlı ödeme yaparken, İMM poliçesi bu limitin üzerindeki farkı kapatarak sigortalıyı yükten kurtarır.

Teminat kapsamına giren bazı başlıklar:

• Karşı aracın onarım ve parça değişim maliyetleri

• Yüksek maliyetli yabancı marka araçlara verilen zararlar

• Uzun süreli tedavi ve hastane masrafları

• İş gücü kaybı nedeniyle açılan tazminat davaları

• Trafik kazası sonucu oluşan ölüm hâlinde yakınlara ödenen tazminatlar

• Manevi zararlar kapsamında açılan davalardaki ödemeler

Bu maddeler, bir kazada sadece araçlar değil, insan hayatı, aile yapıları ve iş yaşamının da etkilendiğini gözler önüne serer.

Trafik Sigortası ile Arasındaki Fark

Zorunlu trafik sigortası, her araç sahibi için yasal olarak yaptırılması gereken temel bir güvence sistemidir. Ancak bu sigorta, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen azami tazminat limitleriyle sınırlıdır. Günümüzde bu limitler, özellikle lüks araçlar ve ağır hasarlı kazalar için yetersiz kalmaktadır. Trafik kazası sonucu açılan tazminat davalarında mahkemelerin takdir ettiği miktarlar, sigorta şirketlerinin ödeme limitlerini aşabilir. Böyle durumlarda, aradaki farkı ödemekle yükümlü olan araç sahibi çok büyük bir mali yükün altına girebilir. Bu farkı güvence altına almanın tek yolu, İMM poliçesine sahip olmaktır.

İMM Limitleri Nasıl Belirlenir?

İMM teminatı, sabit bir değer değildir. Sigorta poliçesi hazırlanırken sigortalının araç tipi, kullanım amacı, yaşadığı şehir, mesleği, kaza geçmişi ve benzeri kriterlere göre belirlenir. Örneğin bir toplu taşıma aracı ya da öğrenci servisi gibi kamusal risk taşıyan araçlarda İMM limiti daha yüksek belirlenirken, özel kullanım araçlarında farklı seviyeler uygulanabilir.

Sık tercih edilen limit türleri:

• 250.000 TL Teminat

• 500.000 TL Teminat

• 1.000.000 TL ve üzeri özel koruma paketleri

Bu teminatlar, üçüncü şahıslara verilebilecek zararların kapsamını artırırken, sigortalının mal varlığını güvence altına alır.

Hukuki Dayanak ve Mevzuat

İMM sigortası, doğrudan Türk Ticaret Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu'na dayanan bir güvencedir. Bununla birlikte Borçlar Kanunu kapsamında “haksız fiil” hükümlerine göre tazminat sorumluluğu doğuran her durumda, İMM poliçesi devreye girebilir. Sigorta şirketleri bu teminatı isteğe bağlı olarak sunduğu için, poliçenin içeriği ve limiti şirketten şirkete değişiklik gösterebilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) bu ürünlerin piyasa standartlarına uygun olarak sunulup sunulmadığını denetler.

Uygulamada Karşılaşılan Örnekler

• Bir lüks aracın başka bir lüks araca çarpması sonucu hasarın 900.000 TL olması, trafik sigortasının ise yalnızca 120.000 TL ödeme yapabilmesi.

• Ticari bir aracın neden olduğu kazada, yolcuların açtığı tazminat davalarının milyon liraları bulması.

• Ölümle sonuçlanan kazalarda, ölen kişinin bakmakla yükümlü olduğu aile bireylerine ödenen destek tazminatlarının trafik sigortasını aşması.

Bu örneklerde İMM sigortası bulunmayan kişiler, hayat boyu ödemeleri gereken tazminatlarla karşı karşıya kalabilirler.

Toplumda Yanlış Bilinenler

İMM hakkında halk arasında bazı yanlış bilinen bilgiler vardır. Bunların başında zorunlu trafik sigortasının her şeyi karşılayacağı düşüncesi gelir. Oysa bu, pratikte çoğu zaman geçerli olmayan bir varsayımdır. Bir başka yanlış anlama da kasko poliçesinin İMM teminatını otomatik olarak içerdiğidir. Oysa birçok kasko poliçesi, İMM’yi ayrı bir teminat olarak sunar ve talep edilmediği sürece dâhil edilmez.

Psikolojik Etkiler ve Tüketici Bilinci

İMM sigortası, yalnızca finansal değil, psikolojik bir güvenlik duygusu da sağlar. Özellikle yoğun trafikte her an yaşanabilecek kazalar ve buna bağlı açılabilecek tazminat davaları, birçok sürücüyü tedirgin eder. Ancak İMM poliçesine sahip sürücüler, bu tür yüklerden arınmış bir zihinle trafikte bulunabilirler. Bu durum hem bireyin refahına hem de genel trafik güvenliğine dolaylı katkı sunar.

Sigorta Sektöründeki Gelişmeler ve İMM'nin Geleceği

Artan dava sayıları, yükselen tazminat limitleri ve araç fiyatlarındaki artış, İMM'nin önemini her geçen gün artırmaktadır. Sigorta şirketleri, artık İMM’yi kasko paketlerine dahil etmeyi bir satış argümanı haline getirmiştir. Bazı şirketler ise temel kasko ürünü olmadan bağımsız İMM poliçesi sunmaya başlamıştır. Dijital sigortacılık platformlarının yaygınlaşması ile birlikte tüketicilerin bu ürünlere erişimi de kolaylaşmıştır.

İMM Hakkında Genel Özet

İMM, yani İhtiyari Mali Mesuliyet sigortası, sadece bir ek teminat değil; bilinçli bir araç sahibinin geleceğini güvence altına alan bir zorunluluktur. Zorunlu trafik sigortasının yetersiz kaldığı her durumda, bireyin ekonomik geleceğini ve sosyal sorumluluğunu korur. Yüksek tazminat taleplerinin arttığı, araçların değerinin yükseldiği günümüzde, İMM poliçesi yaptırmak bilinçli bir tercih değil, hayati bir gereklilik haline gelmiştir.